▲ TOP
0

Ακμή.

28/10/2023

Η λέξη ακμή για πολλούς από εμάς, ξυπνά μνήμες των εφηβικών χρόνων της ζωής μας. Είναι μια πολύ κοινή δερματική πάθηση που σχεδόν όλοι έχουμε βιώσει κάποια στιγμή στη ζωή τους. Όμως, λίγοι είναι εκείνοι που γνωρίζουν την επιστήμη πίσω από “τα ενοχλητικά σπυράκια”.

Τι είναι η ακμή;

Η ακμή είναι μια φλεγμονώδης δερματική πάθηση που προκαλεί στίγματα και σπυράκια, στο πρόσωπο, τους ώμους, την πλάτη, το λαιμό, το στήθος και τους βραχίονες. Όμως, δεν είναι πάντα ένα χαρακτηριστικό συμβάν της εφηβείας. Οι ενήλικες μπορούν και υποφέρουν από ακμή ακόμη και μέχρι τα 30, τα 40 ή και σε ακόμη μεγαλύτερες ηλικίες.
Παγκοσμίως, η ακμή επηρεάζει περίπου 650 εκατομμύρια ανθρώπους και κατέχει, ως κοινή ασθένεια, την 8η θέση παγκοσμίως.
Σ’ αυτό το άρθρο, θα εμβαθύνουμε στην επιστήμη πίσω από την ακμή και θα εξερευνήσουμε τις διάφορες μορφές της. Στο τέλος με απόλυτη υπευθυνότητα, θα αξιολογήσουμε τις επιλογές θεραπείας.

Πέρα από την εμφάνιση.

Οι σωματικές εκδηλώσεις της ακμής, είναι μονάχα η μία όψη του νομίσματος. Δυστυχώς, για πολλούς ανθρώπους, η ακμή έχει βαθιές ψυχολογικές επιπτώσεις, οι οποίες επηρεάζουν την αυτοεκτίμηση και δημιουργούν δυσλειτουργίες. Την λύση δεν θα τη βρούμε μονάχα με τη χρήση ενός καλλυντικού. Αλλά με γνώση και μια πιο ολιστική αντιμετώπιση.

Η επιστήμη πίσω από την ακμή.

Η ακμή είναι αποτέλεσμα ενός συμπλέγματος βιολογίας, περιβάλλοντος και μερικές φορές ακόμη και τύχης. Αν κατανοήσει κάποιος την επιστήμη πίσω από την ακμή, μπορεί να αντιμετωπίσει καλύτερα τις βαθύτερες αιτίες της και να εργαστεί για προσαρμοσμένες λύσεις στο δέρμα του.

Λίγη ανατομία και ο ρόλος της στην ακμή.

Σμηγματογόνοι αδένες: Αυτοί οι μικροί αδένες που παράγουν λιπαρή ουσία, βρίσκονται στο στρώμα του δέρματος κοντά στους θύλακες των τριχών. Θα τους βρούμε, σχεδόν παντού στο σώμα μας εκτός από κάποια σημεία όπως οι παλάμες. Όταν λειτουργούν σωστά, παρέχουν ένα προστατευτικό στρώμα ελαίου στο δέρμα μας. Ωστόσο, όταν παράγουν πολύ έλαιο, μπορεί να δημιουργούν φραγμούς και να ανοίξουν το δρόμο για την ακμή.

Πόροι: Σκέψου τους πόρους ως μικρές πύλες που καταλήγουν στην επιφάνεια του δέρματος. Το λάδι (σμήγμα) που παράγεται από τους σμηγματογόνους αδένες μέσω αυτών των πυλών, προχωρά προς την επιφάνεια του δέρματος. Όταν αυτές οι πύλες φράσσονται, συχνά λόγω ενός μείγματος σμήγματος και νεκρών κυττάρων του δέρματος, ξεκινά η διαδικασία της ακμής.

Ο σχηματισμός της ακμής.

Η διαδικασία: Το δέρμα δεν απορρίπτει τα νεκρά κύτταρα του, και συνεπώς, κολλάνε μεταξύ τους μέσα στους πόρους λόγω της περίσσειας του σμήγματος.

Ο ρόλος των βακτηρίων: Τα βακτήρια Propionibacterium acnes (P. acnes) υπάρχουν στο δέρμα μας εκ φύσεως, αλλά γίνονται προβληματικά όταν πολλαπλασιάζονται μέσα στον φραγμένο πόρο, οδηγώντας σε φλεγμονή και ερυθρότητα.

Παράγοντες που οδηγούν σε εξάρσεις ακμής.

Ορμονικές διαταραχές: Οι ορμόνες μπορεί να οδηγούν τους σμηγματογόνους αδένες μας σε υπερπαραγωγή σμήγματος. Για παράδειγμα, τα αυξημένα ανδρογόνα μπορεί να αναγκάζουν τους αδένες να παράγουν περισσότερο έλαιο, οδηγώντας σε μεγαλύτερη πιθανότητα φραγής.

Εξωτερικοί παράγοντες: Είναι πολλοί οι εξωτερικοί παράγοντες που συμβάλουν στο φράξιμο των πόρων και στην επιδείνωση της ακμής. Από διάφορα προϊόντα μακιγιάζ μέχρι περιβαλλοντικοί ρύποι.

Η Ακμή δεν είναι μόνο επιφανειακό πρόβλημα.

Αυτό που βλέπουμε στην επιφάνεια του δέρματος, δηλαδή μαύρα στίγματα ή φλύκταινες, είναι μόνο ένα μέρος της πραγματικής κατάστασης. Η προβληματική δράση συμβαίνει συχνά βαθιά μέσα στο δέρμα, όπου η φλεγμονή μπορεί να βλάψει τους γύρω ιστούς, και να οδηγήσει σε εμφανείς ουλές.

Τύποι ακμής.

Η ακμή έχει διάφορες μορφές, και καθεμία από αυτές έχει μοναδικά χαρακτηριστικά, αιτίες και θεραπείες. Η αναγνώριση αυτών των διαφορών είναι το πρώτο βήμα προς εξατομικευμένες και αποτελεσματικές λύσεις.

Α. Μη φλεγμονώδης ακμή.

Λευκά στίγματα: Τα λευκά στίγματα σχηματίζονται όταν οι πόροι φράσσονται από το σμήγμα και τα νεκρά κύτταρα του δέρματος, προκαλώντας ένα μικρό, λευκό εξόγκωμα στην επιφάνεια του δέρματος.

Μαύρα στίγματα: Σε αυτήν την περίπτωση, ο φραγμένος πόρος παραμένει ανοιχτός. Η έκθεση στον αέρα προκαλεί οξείδωση, και η επιφάνεια μπορεί να γίνει σκούρη ή μαύρη.

Β. Φλεγμονώδης Ακμή.

Βλατίδες: Δηλαδή, μικρά, κόκκινα, ανυψωμένα εξογκώματα που προκαλούν τα φλεγμονώδη ή μολυσμένα τριχοθυλάκια.

Φλύκταινες: Παρόμοια με τις βλατίδες, αλλά γεμάτα με πύον, αυτά τα εξογκώματα έχουν ένα λευκό ή κιτρινωπό κέντρο που τα περιβάλλει κόκκινη φλεγμονή.

Οζίδια: Μια πιο σοβαρή μορφή ακμής, τα οζίδια είναι μεγαλύτερα από ένα εκατοστό. Είναι επώδυνα εξογκώματα βαθιά κάτω από την επιφάνεια του δέρματος. Τα δημιουργεί η συσσώρευση εκκρίσεων βαθιά μέσα στους θύλακες των τριχών.

Κύστες: Πιο συγκεκριμένα, είναι μεγάλα, γεμάτα πύον εξογκώματα που ξεκινούν βαθιά κάτω από το δέρμα. Συχνά προκαλούν ουλές και είναι η πιο σοβαρή και επώδυνη μορφή ακμής.

Γ. Acne Mechanica

Ορισμός και Αιτίες: Μπορεί να εμφανιστεί από υπερβολική θερμότητα, τριβή και πίεση στο δέρμα. Αυτός ο τύπος ακμής κάνει την εμφάνιση του συχνά σε αθλητές ή επαγγελματίες, λόγω εξοπλισμού όπως κράνη και σφιχτές στολές.

Παράγοντες διαφοροποίησης: Σε αντίθεση με άλλους τύπους ακμής, η μηχανική ακμή είναι άμεσο αποτέλεσμα φυσικών παραγόντων και μπορεί να εμφανιστεί ακόμη και σε εκείνους που έχουν καθαρό δέρμα.

Αιτίες και Παράγοντες Κινδύνου.

Ειδικότερα, η ακμή είναι ένας συνδυασμός εσωτερικών και εξωτερικών παραγόντων που αλληλεπιδρούν με πολύπλοκους τρόπους. Η γνώση αυτών των αιτιών και των παραγόντων κινδύνου μπορεί να μας βοηθήσει ώστε αν λάβουμε τα κατάλληλα μέτρα, και να μετριάσουμε αυτούς τους παράγοντες ενεργοποίησης.

Α. Ορμονικές Αλλαγές.

Εφηβεία: Καθώς οι έφηβοι περνούν στην ενηλικίωση, η αύξηση των ορμονών, ιδιαίτερα των ανδρογόνων, μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένη παραγωγή ελαίου, θέτοντας τα θεμέλια για την εμφάνιση της ακμής.

Έμμηνος ρύση: Πολλές γυναίκες εμφανίζουν ξεσπάσματα ή επιδείνωση της ακμής τις ημέρες πριν από την περίοδο τους. Οι ορμονικές διακυμάνσεις είναι η αιτία αυτών των διακυμάνσεων.

Εγκυμοσύνη: Οι ορμονικές αλλαγές κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί είτε να οδηγούν σε βελτίωση είτε σε επιδείνωση της ακμής.

Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών: Αυτή η κατάσταση, που μπορεί να χαρακτηριστεί από ανισορροπία των αναπαραγωγικών ορμονών, συχνά οδηγεί σε εκδήλωση ακμής μεταξύ άλλων συμπτωμάτων.

Β. Διατροφή και Ακμή.

Ζάχαρη και τρόφιμα με υψηλό γλυκαιμικό δείκτη: Υπάρχουν στοιχεία από διάφορες μελέτες που αποδεικνύουν πως τα τρόφιμα που προκαλούν γρήγορες αυξήσεις του σακχάρου στο αίμα μπορεί να επιδεινώσουν την ακμή.

Γαλακτοκομικά: Άλλες μελέτες υποδηλώνουν μια σχέση μεταξύ της κατανάλωσης γαλακτοκομικών και της ακμής, αν και η σύνδεση δεν είναι απαραίτητη.

Συνεπώς, η ισορροπημένη Διατροφή πλούσια σε θρεπτικά συστατικά είναι πολύ σημαντική για την συνολική υγεία του δέρματος.

Γ. Στρες.

Όταν το σώμα μας είναι σε κατάσταση στρες, παράγει περισσότερη κορτιζόλη. Η κορτιζόλη είναι μια ορμόνη που μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένη παραγωγή λιπαρότητας στο δέρμα.
Το άγχος μπορεί να επιδεινώσει την ακμή και η παρουσία της ακμής μπορεί, με τη σειρά της, να είναι πηγή άγχους. Αυτός ο φαύλος κύκλος δημιουργεί μια δυσάρεστη κατάσταση ανατροφοδότησης.

Δ. Γενετική.

Κληρονομικές τάσεις: Εάν οι γονείς σας είχαν ακμή, υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα να την αντιμετωπίσετε και εσείς.

Ε. Φάρμακα και Ακμή.

Πιθανοί ένοχοι: Φάρμακα που περιέχουν κορτικοστεροειδή, τεστοστερόνη ή λίθιο, μεταξύ άλλων, μπορεί να προκαλέσουν ή να επιδεινώσουν την ακμή.
Πάντα πρέπει να ενημερώνετε τους δερματολόγους για τα φάρμακα που παίρνετε ώστε να λαμβάνετε πιο εξατομικευμένες συμβουλές.